Nederland heeft nog 12% over van de oorspronkelijke biodiversiteit van zo’n 100 – 150 jaar geleden en verliest nog steeds. Maar wat is biodiversiteit? Wat is er belangrijk aan? En hoe kan je het behouden en bevorderen? Uit onderzoek blijkt dat slechts zo’n 15% van de bevolking een goed beeld heeft van wat biodiversiteit is. Ook bestuurders en ambtenaren blijken soms maar matig geïnformeerd. Dit maakt het voor mensen vaak moeilijk om te weten wat ze zouden kunnen doen om biodiversiteit te bevorderen.
In 2009 was de ambitie van het Leidse stadsbestuur: Leiden moet de biodiversiteitshoofdstad van Europa worden. De stad is de laatste jaren flink vergroend. Ontwerp en aanleg van het zes en een halve kilometer lange Singelpark is hier een goed voorbeeld van. Toch betekent dit nog niet dat daarmee ook de biodiversiteit in de stad zoveel is toegenomen. Om dit te bereiken is er nog heel wat te doen. En dat doen we met jou!
24 april 2022: Biodiversiteit, wat is het en waarom is het belangrijk?
(Locatie: Maredijkhuis, Maredijk 100, Leiden)
Wat is biodiversiteit en waarom is het behoud en de verbetering ervan belangrijk? Wat zijn de trends? Hoe staat Nederland ervoor? Wat is ‘stadsbiodiversiteit’ precies en hoe kunnen we het bevorderen? Hoe staat het met bodembiodiversiteit in de stad? Welke tips hebben sprekers voor het Singelpark (ontwerp, beheer, educatie, etc.)?
Ben ten Brink aan het woord
Sprekers:
- Ben ten Brink (Planbureau voor de Leefomgeving, gepensioneerd) – wat is biodiversiteit, wat is de staat ervan in Nederland, meting van verandering, homogenisatie en exoten
- Menno Schilthuizen (hoogleraar biodiversiteit, schrijver van ‘Darwin in de stad’) – evolutie in de stad en voorbeeld bewonersinitiatief (Spoorweghavenpad)
- Marco Roos (Wetenschappelijk medewerker Naturalis) – bodembiodiversiteit
Forum, o.a:
- Eric Olijerhoek – Coördinator Singelpark in Bedrijf (SIB)
- Ronald van der Steen – Stedelijk Beheer; projectleider Samen aan de Slag
- Annemarie van Dam – kennis en educatie over bodemleven
- Hannie Korthof – (Stichting Bijenlandschap) – insecten
Synopsis
Biodiversiteit: iets anders dan soortenrijkdom
Er bestaan over het begrip ‘biodiversiteit’ veel misverstanden, waarvan de grootste is dat het in een gebied
alleen gaat om de aanwezigheid van veel verschillende soorten planten en dieren: soortenrijkdom. Dit klopt
echter niet: een woestijn met een lage soortenrijkdom kan beter scoren op biodiversiteit dan een aangetast
tropisch bos met nog wel veel soorten. Biodiversiteit gaat dus niet alleen over soorten maar juist over de hele
natuurlijke systemen waar ze voorkomen en die mede in stand houden: ecosystemen. En het zijn de gezonde
ecosystemen waar land- en tuinbouw en visserij van afhankelijk zijn, die soorten herbergen waar medicijnen
van gemaakt worden, die constructie-materialen en schoon water leveren, die met hun vegetaties CO2
vastleggen, zuurstof produceren, erosie voorkomen en effecten van klimaatverandering kunnen verzachten.
Stadsbiodiversiteit
Velen denken ook dat biodiversiteit alleen buiten in “de vrije natuur” te vinden is maar ook dit is onjuist.
Biodiversiteit in natuurgebieden is er doorgaans wel beter aan toe dan in landbouw- of industriegebieden maar
dorpen en steden laten een gevarieerd beeld zien. Soms is het met de biodiversiteit in een stad beter gesteld
dan in het omringende platteland. Bebouwing kan een op een berglandschap lijkende habitat vormen,
afgewisseld met restanten van plattelandsvegetatie. Sommige soorten passen zich aan (b.v. ‘stoepplantjes’ maar
ook vogelsoorten), andere soorten kunnen zich vestigen vanuit bergachtige gebieden. Aangepast beheer kan de
oorspronkelijke soortenrijkdom van plattelandselementen (deels) herstellen en natuurinclusief bouwen helpt
onder meer berglandsoorten. De stad is in feite dynamisch ecosysteem in ontwikkeling.
Hoe de ontwikkeling van stadsbiodiversiteit precies uit gaat pakken is moeilijk te voorspellen want ook
klimaatverandering, verdroging en vervuiling door stikstof, fijnstof, licht, geluid, etc. spelen een rol.
Bodembiodiversiteit
En hier komt dan ook de “onzichtbare” maar uiterst belangrijke component van biodiversiteit om de hoek
kijken, namelijk bodembiodiversiteit. Kortgezegd: zonder een gezonde bodembiodiversiteit kan er bovengronds
ook geen goed ontwikkelde biodiversiteit zijn. Dit levert grote uitdagingen op wat al geldt voor land- en
tuinbouw maar ook natuurgebieden en zeker ook in steden met hun versteende karakter en uitgebreide
ondergrondse infrastructuur.
powerpoint presentaties (pptx – ZIP-gecomprimeerd) – klik op plaatje om download te starten
