Mag ik jullie voorstellen aan één van mijn favoriete bewoners van het Singelpark?
Aan de Rijnzijde van Hotel D’Oude Morsch staat een heerlijke klimboom, zo’n beetje naast het monument voor de Indië-gangers dat herinnert aan de 26 inwoners van Leiden die als militair in Nederlands-Indië sneuvelden tijdens de Tweede wereldoorlog. Het is een Kaukasische vleugelnoot die van oorsprong uit Azië komt. Tussen de verschillende ijsperioden in namen vogels die haar zaden eten en verspreiden de vleugelnoot mee naar onze contreien. ‘Deze specifieke vleugelnoot is in 1992 op deze plek geplant’, zegt Gerpieter Wilbrink van beheer Openbare Ruimte, ‘als het tenminste goed in het systeem staat’. Kan iemand uit de buurt zich dat nog herinneren? Of heb je er misschien een foto van? Deel dit dan met hashtag #bekendebomen@singelpark of mail naar info@singelpark.nl. Doe dat ook als je toevallig weet van welke kwekerij deze boom komt. ‘Zo’n 90% van de bomen die in Leiden staan komen uit Brabant (Ebben, Udenhout, Van den Oever, Van den Berk)’.
Biodiversiteit
Wouter Moerland van het Stadsnatuurmeetnet Leiden monitort elke twee jaar de stadsnatuur in Leiden. Onze stad ligt op een kruispunt van zand-, veen- en (rivier)kleigronden, tussen duinen, polders en de meren en een oude binnenstand met grachten, binnentuinen en eeuwenoude panden. Elke boom is onderdeel van het ecologisch systeem in en rond Leiden. De roots van de Kaukasische vleugelnoot liggen niet hier en daarom doet deze boom veel minder voor de biodiversiteit dan bijvoorbeeld een zomereik.
Wouter schrijft ‘De Kaukasische vleugelnoot is een attractieve soort maar uitheems. Dit zorgt ervoor dat de boom weinig ecologische meerwaarde heeft. Er zijn geen insecten die de plant eten, hooguit zullen dieren schuilen in oude exemplaren, en zo nu en dan zal er wel een vogel in broeden. Ecologisch gezien kun je bepleiten om de soort niet in het openbare groen te planten – hij heeft de neiging de omgeving te koloniseren. Het hele verhaal lees je hier.
Eerste stadsuitleg in 1611
Onze vleugelnoot staat op historische grond. Na het Leids Ontzet in 1574 wilden vooral Vlaamse vluchtelingen zich graag vestigen in Leiden en binnen een eeuw vervijfvoudigde het aantal inwoners zich. Eerst werden alle groene en lege plekken in de stad gebruikt, maar Leiden barstte uit zijn voegen. Er moest iets gebeuren. In 1611 werd de bouw van een hele nieuwe stad gestart. De kleine Rembrandt woonde aan de overkant. Hij was vijf jaar en zag aan de overkant de nieuwe buren die zich Int la(n)t van belofte vestigden. Op de hoek van de Beestenmarkt en Nieuwe Beestenmarkt vind je nog steeds deze gevelsteen.
Kazerne, dansschool en hotel
Hotel D’Oude Morsch (vernoemd naar het moeras dat hier ooit lag) zit in het voormalige wachtgebouw van de Morspoort kazerne en is het enige deel van de kazerne dat niet gesloopt is. De kazerne werd in 1817 gebouwd. Hier verbleven tot aan 1940 de infanterie en bereden onderdelen. Daarna volgde de opleiding tot korporaal-kok, tot deze in 1981 naar Haarlem werd verplaatst. Hierna zaten er in het gebouw een balletschool en kon je er volksdansen of iets met jeugdtheater doen. Yorick en Reanne Bakker, bekend van Scarlatti en De la Soul, werden in 2015 eigenaar van het pand, knapten het pand op en maakten er een hotel van. En nu kun je er dus heerlijk op het terras zitten, in de zomer in de schaduw van mijn favoriete vleugelnoot.
locatie van het huidige Park de Put omstreeks 1935
locatie van het huidige Park de Put anno 2019
Deel jouw verhaal
Er valt vast veel meer te vertellen over deze boom. Gaf je hier je lief een eerste kus? At je hier elke dag je boterhammetje? Of weet je welke vogel hier zijn nest in heeft? Deel je verhaal met hashtag #bekendebomen@singelpark of mail naar info@singelpark.nl
Ik ben nu bezig met de research voor de treurwilg bij Molen de Valk. Ook jouw verhalen over deze boom zijn welkom. En, welke boom wil jij graag toevoegen als Bijna Bekende Boom in het Singelpark?
Weetje
Vanuit Park de Put hebben in 2017 100 Leidenaren een wandeling gemaakt langs de Noord of de Zuidroute van het Singelpark. Zij deden mee aan het afstudeeronderzoek van twee studentes naar de restoratieve kracht van het Singelpark. Liza Heij en Jenthe Furrer deden onder leiding van Henk Staats een nulmeting, net voor alle grote veranderingen in het Singelpark plaats vonden.
Met dank aan Roos van Oosten, Henk Staats, Gerpieter Wilbrink, Wouter Moerland, Roelant Jonker, Paul Verhoog, Hanneke Jelles, Conny Broeyer, Claudia Brown, en Floris Wouterlood.
