Wie bij dit verwrongen bouwwerk staat zal zich afvragen waar hij nu precies naar kijkt. De titel Cage is op zich duidelijk, maar daar is alles mee gezegd. Is deze kooi een huis? Een gevangeniscel? En voor wie?
De sterke constructie van vierkante stalen buizen is onder het geweld van hydraulische persen verbogen en kapot gerukt. De kracht waarmee dat gebeurde is duidelijk zichtbaar. Vervolgens werden de stukken metaal weer aan elkaar gelast en werd het gevaarte opnieuw uit elkaar getrokken, waarna het proces weer herhaald werd. Met deze cyclus van constructie en vernietiging transformeerde de strenge geometrie van de oorspronkelijke structuur in een meer organische vorm. Omdat de aanvallen van buitenaf en binnenuit niet zijn te ontkennen, lijkt Cage een symbool van verzet en onafhankelijkheid.
Kunstenaar Joep van Lieshout werkt onder de naam Atelier Van Lieshout al decennialang aan een oeuvre dat bestaansvormen van de mens onderzoekt. Zijn verbeeldingen van leefvormen zetten ideeën over vrijheid, onafhankelijkheid, (verstikkende) systemen en morele grenzen op scherp.
Het originele geometrische patroon van deze Cage verwijst naar de systemen die wij hebben bedacht en die aan ons zijn opgelegd. Systemen waarbinnen we leven en die onze idealen vormgeven, zoals maatschappelijke, politieke, religieuze of economische. Het nieuwe verwrongen uiterlijk van Cage spoort de kijker aan om na te denken over de noodzaak en het profijt van deze structuren. Het systeem is letterlijk uit elkaar gerukt, waarmee het kunstwerk staat voor de mens die zich losmaakt, zijn vrijheid najaagt en teruggaat naar zijn oorsprong en de natuur.
Atelier Van Lieshout maakte dit werk in 2017. Hier in Leiden roept het werk de Pilgrim Fathers in herinnering: puriteinen die als geloofsvluchtelingen in de stad tijdelijk een toevluchtsoord vonden. Maar de vrije stad Leiden bleek te veel voor hen, hun idealisme dreigde te vertroebelen. Om bij hun geloof te blijven moesten ze emigreren. Cage verbeeldt ook de vrijheid die ieder mens zoekt binnen de systemen die hij zelf heeft gecreëerd. In die zoektocht jaagt Van Lieshout fysieke en morele grenzen na om ze te kunnen slopen.
Tekst: Véronique Hoedemakers
