De rijke historie van de singels als inspiratiebron

Onder leiding van Hans Blom heeft de brainstormgroep ‘Historie’ een poging gedaan om een aantal uitgangspunten te formuleren die vanuit het oogpunt van de gevarieerde en veelzijdige geschiedenis van de singels rond Leiden in het ontwerp voor een nieuw te vormen Singelpark een rol zouden moeten spelen. Kerngedachte is dat geschiedenis boven alles verandering is en dit zo moet blijven (geen openluchtmuseum), maar dat in de nieuwe vormgeving het verleden gerespecteerd zou moeten worden en zichtbaar blijven. Daarnaast kwamen een aantal meer concrete suggesties aan de orde.

Uitgangspunten

1. Het Singelpark is een wandelpark, een promenade (dus geen openluchtmuseum en ook geen pretpark). Het karkater dient ?light? te zijn.
   2. Sluit aan bij de functies die de singelrand rond Leiden in de loop der tijd heeft gehad (economisch en maatschappelijk). Laat daarvan het nodige aan de hand van voorbeelden zien. Er lijkt geen doorslaggevend bezwaar tegen reconstructies van inmiddels verdwenen gebouwen, mits met mate en met smaak. Gebruik van moderne middelen om historische verschijnselen te tonen is evenmin bezwaarlijk. Alleen aanduiden van wat ergens gestaan heeft is een derde optie.
   3.    Maak verwerven van nadere informatie mogelijk zonder opdringerig educatief te zijn (bv. Leidse Loper voor het Singelpark; digitale programma van de Canon in de stad).
   4.    Omdat geschiedenis verandering is kunnen zonder bezwaar elementen uit verschillende tijdvakken van dat verleden op verschillende plaatsen door elkaar zichtbaar worden gemaakt.
   5.    Geef verschillende delen van het Singelpark niettemin een eigen karakter op grond van op bepaalde plekken dominerende resten van een bepaald type, zonder eenvormigheid te forceren. In een wandeling door het park kan dan door de variatie een verrassingseffect optreden. Er liggen hierbij aansluitend interessante uitdagingen voor de overgangen.
   6.    Betrek ook de buitenzijde van de singelrand bij het Singelpark. Lange tijd was juist die buitenzijde de recreatieve kern ervan.

Concrete suggesties

1. Reconstrueer een deel van de Middeleeuwse vestingmuur, namelijk aan de Jan van Houtkade, waar op korte afstand van de muurtoren Oostenrijk nog de fundering van de muurtoren Bourgondië ligt. Deze laatste met een verbindingstuk tussen beide muurtorens reconstrueren, lijkt een haalbare optie. Eventueel ook de vroegere waterverbinding met de open te leggen Jacobsgracht herstellen.
   2. Reconstrueer het vroegere Musis Sacrum in het huidige Plantsoen (zie foto). Deze kan een culturele en/of restauratieve functie krijgen.
   3.    Geef het huidige monument voor Van Hout, Dousa, Boisot en Oranje aan de kop van het Plantsoen bij de Korevaarstraat een stevige opknapbeurt en markeer het sterker, eventueel door het iets te verplaatsen. De huidige plek is overigens die van de vroegere molen Oranjeboom.
   4.    Verfraai de Distelbrug in historisch perspectief.
   5.    Benut de mogelijkheden om voorbeelden te laten zien (eventueel in reconstructies) van de soorten gebouwen die op en bij de wallen hebben gestaan. Zoals:
   –         Bolwerken
   –         Muren
   –         Poorten
   –         Muurpoorten
   –         Molens
   –         Waterdoorgangen (al of niet met sluis)
   –         Militaire gebouwen (doelen; kazernes)
   –         Lijnbanen; maliebanen
   –         Fabrieken
   –         Beplanting (soms met specifieke functies, zoals begroeiing wallen met defensief oogmerk)
   –         Verlichting (voor zo ver die er was heeft die zich sterk ontwikkeld)

De keuze kan hierbij heel goed geschieden in combinatie met uitgangspunt 5.